Een familiebedrijf of Family Office is een onderneming waarvan het eigendom en/of de besluitvorming in meerderheid in handen is van één of meerdere families — meestal de oprichters of hun afstammelingen. Dit type onderneming wordt gekenmerkt door de directe betrokkenheid van één of meerdere familieleden bij het beheer, de strategie en soms ook bij de overdracht van het professioneel vermogen.
Hoewel er geen eenduidige juridische definitie bestaat, worden meestal de volgende kenmerken weerhouden :
Kenmerken van familiebedrijven:
Meerderheidseigendom: één of meerdere families bezitten een aanzienlijk deel van het kapitaal (vaak meer dan 50%, maar soms minder als de beslissingsmacht behouden blijft).
Bestuurlijke macht: de familie of haar vertegenwoordigers bekleden sleutelposities (algemeen beheer, raad van bestuur, strategisch comité).
Overdrachtsintentie: het bedrijf wordt vaak beschouwd als een erfgoed dat moet worden doorgegeven aan volgende generaties (intergenerationele opvolging).
Familiecultuur en -waarden: beslissingen worden beïnvloed door langetermijnvisie, loyaliteit, financiële voorzichtigheid en lokale verankering.
Voordelen van familiebedrijven:
Langetermijnvisie: focus op duurzaamheid eerder dan op onmiddellijke winst
Snelle en gecentraliseerde besluitvorming (vooral bij kmo’s)
Sterke bedrijfscultuur en managementstabiliteit
Sterke persoonlijke betrokkenheid van de bedrijfsleiders
Minder blootstelling aan financiële marktdruk (bij niet-beursgenoteerde bedrijven)
Specifieke uitdagingen:
Opvolging: voorbereiding van de generatiewissel, overdracht van macht en kapitaal
Familieconflicten: meningsverschillen tussen erfgenamen of actieve familieleden
Vage governance: risico op vermenging van privé- en professionele sfeer
Voorbeelden van familiebedrijven:
Industriële of agrovoedingsgroepen van nationale of internationale omvang die onder familiecontrole zijn gebleven (bv. Hermès, Michelin of Auchan in Frankrijk)
Familiale start-ups waarin de oprichters samenwerken met hun kinderen om de continuïteit van het ondernemersproject te verzekeren